Mehmet Can PEÇE/RİZE, – DOĞU Karadeniz’de hava sıcaklıkların düşmesiyle yaşanan zirai don fındıktan sonra çayı da olumsuz etkiledi. Yeni filizlenen çay yapraklarının renginin kahverengiye dönüp dökülmesiyle çok sayıda üreticinin bahçesinde yanmış çay öbekleri oluştu. Rize Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Arslan, “Zirai don hasat süresini geciktirir. Geçen yıl aldığımız 4’üncü sürgün çayı bu yıl alabileceğimizi düşünmüyorum. Tam raporlar hazırlanmadı ama biz bu yıl yüzde 2 ile 3’lük bir rekolte düşüklüğü yaşayabiliriz” dedi.
Doğu Karadeniz’de mevsim normallerinin altında seyreden hava sıcaklıkları ve kar yağışı tarım ürünlerini olumsuz etkiledi. Soğuklar, çiçek açan fındığın yanı sıra yeni filizlenen çay bahçelerinde de zirai don etkili oldu. Bahçelerde filizlenen çay yapraklarının soğukta donup kahverengiye dönmesiyle hasat süresi uzarken, zirai donun rekolte kaybına neden olması bekleniyor. Bahçelerde meydana gelen öbek öbek kızarıklıklar havadan görüntülendi. Rize Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Arslan, zirai donun yanlış gübreleme yapılan bahçelerde daha fazla gözlemlendiğini söyledi.
‘CİDDİ DON YANIKLARI VAR’
Zirai don sonrası bölgedeki çay hasadında rekolte düşüşü beklediklerini söyleyen Arslan, “Havanın 0 santigrat derecenin altına indiği zaman yapraktaki dokularda bozulma oluşumuyla zirai don gerçekleşiyor. Bunu nihayetinde ürün verim kaybı ve rekoltede düşüşler yaşanıyor. Şu an sahil ve bazı yüksek kesimlerde ciddi don yanıkları var. Biz ziraat odaları olarak çiftçilerimizle birlikte sahada durum tespiti yapmaktayız. Zirai don, hasat süresini uzatır, geciktir. Dokularının zarar görmesiyle birlikte hasat süresini uzatacaktır. Geçen yıl 4’üncü hasadı alınan çayı, bu yıl alabileceğimizi düşünmüyorum. Tam raporlar tamamlanmamış olmakla birlikte, tahmini olarak yüzde 2 ile yüzde 3 arasında bir rekolte düşüşü bekliyoruz. Bu da yaklaşık 150 bin ile 200 bin ton rekolte düşüklüğü yaşayabiliriz. Çiftçilerimizle temas halindeyiz. Bu konuyla ilgili çok şikayet var” diye konuştu.
‘YANLIŞ GÜBRELEME ZİRAİ DONUN ETKENLERİNDEN’
Bilinçsiz gübrelemenin zirai donun etkilerini artırabileceğini ifade eden Bünyamin Arslan, “Zirai dona karşı çiftçilerimiz gübrelemeyi doğru yapmaları gerekiyor. Gözlemlediğim kadarıyla gübresi verilmiş yerlerde zirai don olayının gerçekleşmesi çok yüksek. Bence yanlış gübreleme zirai donun etkenlerinden bir tanesi” ifadelerini kullandı.
‘ÇAYIMIZ TAMAMEN YANDI’
Taze filizlenmiş çayların yandığını söyleyen çay üreticisi Osman Terzi, “Zamansız bir şekilde kar yağdı. Kar yağdıktan sonra don da yaptı. Taze filizlenmiş olan çayımız tamamen yandı. Bu bizim için bir ekonomik kayıp” dedi.
Çay üreticisi Nizamettin Terzi de “Son yağan kar sonrası meyve ve sebzelerin haricinde bütün çayı yaktı. Çayın 1 ay daha geç toplanmasına neden oldu. Mayıs’ın 5’inde çay toplardık ama tahmin edersem Haziran’ın 5’inde 1’inci sürgünü ancak toplayacağız” diye konuştu.
Hanife Terzi ise, “Kar yağdı. Buz, don yaptı. Çaylarımız yandı. Meyvelerimiz yandı. Hiçbir şey kalmadı. Şu an zor bir durumdayız” ifadelerini kullandı.