Nöbetçi Eczaneler
İSTANBUL, – ÇİN’de ve Avrupa’da yayılımı artan; Malezya, Hindistan ve Kazakistan gibi ülkelerde de tespit edilen vakalar sonrası gündeme gelen İnsan Metapnömovirüsü (hMPV) hakkında değerlendirmeler yapan Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Nafiz Koçak, “2024 Ekim ayından bu yana hMPV vakalarında artış yaşanıyor, ancak SARS-COV-2’de olduğu gibi dünya genelinde bir salgın alarmına neden olmayacak. Çünkü hMPV tipik olarak 2-5 gün içinde kendiliğinden iyileşen bir hastalıktır” dedi.
Medicana Çamlıca Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Nafiz Koçak, bu virüsün çocuklardan yetişkinlere kadar her yaştan bireyi etkileyebileceğini ancak hemen her viral hastalıkta olduğu gibi bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyardı.
Prof. Dr. Koçak, “Mevsimsel etkilerin yaşandığı çoğu ülkede kış soğukluğunun yaygın bir parçasıdır. Solunum yolu salgılarıyla oldukça kolay bulaşan bir virüstür. Enfekte olmuş bir kişinin hapşırması, öksürmesi veya konuşması sırasında havaya saçılan minik damlacıkların, sağlıklı bir kişinin ağız, burun veya gözlerinden vücuduna girerek enfeksiyona neden olabilir. Özellikle kalabalık ve kapalı ortamlarda, virüsün bulaşma riski daha yüksektir. Bu nedenle kış aylarında ve grip mevsiminde kişisel hijyene dikkat etmek, bu virüsün yayılımını önlemede en etkili yollardan biridir” diye konuştu.
‘TÜM YAŞ GRUPLARINDA YAYILIM GÖSTEREBİLEN BİR VİRÜS’
Virüs bulaştıktan sonra belirtilerin ortaya çıkma süresinin genellikle 3-6 gün olduğunu belirten Prof. Dr. Koçak, “hMPV diğer solunum yolu enfeksiyonlarına yol açan etkenlerle aynı yollarla bulaşır ve kış mevsiminde vakalar artış gösterir. Enfeksiyon genellikle yaşamın erken dönemlerinde görülür ve yeniden enfeksiyon yaygındır. Tüm yaş gruplarında, üst ve alt solunum yolunda üşütme veya soğuk algınlığı enfeksiyonlarına neden olabilmektedir. Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı, hafif bir ateş, boğazda yanma, biraz gıcık şeklinde bir öksürük olabilir ancak herhangi bir tedaviye gerek kalmadan hastalık birkaç gün içinde iyileşme gösterebilmektedir” dedi.
Etkenin saptanmasında polimeraz zincir reaksiyonunun (PCR) altın standart test olarak kabul edildiğini belirten Prof. Dr. Nafiz Koçak, “Bir kişi soğuk algınlığı semptomlarından kaynaklanan komplikasyonlarla hastaneye kaldırılmadığı sürece özel olarak test edilmemektedir. Soğuk algınlığı olan kişilerde spesifik patojeni tanımlamak için rutinde test kullanılmadığından popülasyondaki çoğu enfeksiyon, diğer viral etkenler de dahil olmak üzere teşhis edilmemektedir. Çünkü viral etken tanımlansa da influenza dışında kullanabilecek spesifik antiviral etkinliği olan (influenzada da ilk gün başlanırsa etkin oluyor) ilaç olmadığı için etkeni tespit etmenin bir anlamı kalmıyor” ifadelerini kullandı.
‘PANDEMİ ETKİSİ YARATABİLECEĞİ DÜŞÜNÜLMÜYOR’
Küresel nüfusun büyük bir kısmının bu virüse karşı bağışıklığı bulunduğunu belirten Prof. Dr. Nafiz Koçak, “Ağır semptomatik hastalık en sık 5 yaşına kadar olan çocuklarda ve 65 yaş üzerindeki bireylerde etkili olmaktadır. Özellikle prematüreler, konjenital kalp hastalığı, kronik akciğer hastalığı ve immun sistemi baskılanmış olanlarda daha ağır seyretmekte, hastane ve yoğun bakım yatışı gerekmekte, ağır solunum yetmezliği gibi durumlara neden olabilmektedir” dedi.
Virüsün pandemik bir potansiyele sahip olmadığını da belirten Prof. Dr. Nafiz Koçak, ‘SARS-COV-2’de olduğu gibi bu virüs, dünya genelinde bir salgın alarmına neden olmayacaktır. Çünkü hMPV’deki değişiklikler kademeli ilerliyor ve daha önce dolaşımda olan suşlar mevcut. SARS-COV-2 geçmişte olmayan, insanların ilk defa karşılaştıkları bir virüstü. SARS-COV-2’ye karşı bağışıklık hiç yoktu. Bu nedenle virüs pandemiye dönüşmüştü. hMPV tipik olarak 2-5 gün içinde kendiliğinden iyileşen bir hastalıktır. Bu virüsten korunmak için özel aşılar ve antiviral ilaçlar olmadığından hastalığın yayılmasını önlemek için pandemide öğrenilen hijyen tedbirlerini özenle uygulamak gerekiyor. Covid dönemindeki gibi yoğun kısıtlamalara ihtiyaç olmasa da evde kalmak, öksürürken ve hapşırırken damlacıkları ortalığa saçmamak için maske takmak, el hijyenine dikkat etmek ve özellikle kış sezonunda bağışıklık sistemini güçlü tutmak çok önemli” diye konuştu.
‘VİRÜSLERİN PASAPORTA İHTİYACI YOKTUR’
“Dünya küresel bir köy haline geldiği için vakalar farklı bölgelerde, farklı zamanlarda artış gösterebilir. Virüslerin pasaportlara ihtiyacı olmadığından hepsi dünyayı dolaşabilir ve insanları hasta edebilir” Prof. Dr. Koçak, son olarak virüsün muhtemel belirtileri hakkında şunları söyledi:
“Nefes darlığı, dudaklarda veya tırnaklarda mavimsi renk değişimi (oksijen yetersizliği belirtisi), sürekli yüksek ateş (38.3°C’nin üzerinde ve düşmüyorsa), şiddetli öksürük veya göğüs ağrısı, halsizliğin aşırı derecede artması veya bilinç bulanıklığı görülebilir. Özellikle risk grubunda yer alan bireylerde (5 yaş altı ve 65 yaş üstü, bağışıklık sistemi zayıf olanlar veya kronik hastalıkları bulunanlar) bu sempomlar görülürse dikkatli olunmalıdır. Belirtilerden herhangi biriyle karşılaşıldığında, zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.”